อยุธยา
ราชธานีเก่า อู่ข้าวอู่น้ำ เลิศล้ำกานท์กวี คนดีศรีอยุธยา
จังหวัดพระนครศรีอยุธยา หรือเรียกสั้น ๆ ว่า อยุธยา ตั้งอยู่ในภาคกลาง เป็นเมืองหลวงเก่าของประเทศไทย สถาปนาขึ้นเมื่อปี ๑๘๙๓ โดย สมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๑ (สมเด็จพระเจ้าอู่ทอง) ระยะเวลา ๔๑๗ ปี ที่กรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานีของไทย มีกษัตริย์ปกครอง ๓๓ พระองค์จาก ๕ ราชวงศ์คือ ราชวงศ์อู่ทอง ราชวงศ์สุพรรณภูมิ ราชวงศ์สุโขทัย ราชวงศ์ปราสาททอง และราชวงศ์บ้านพลูหลวง นับว่าเป็นราชธานี ที่มีอายุยาวที่สุดในประวัติศาสตร์ชาติไทย ภูมิประเทศของจังหวัดพระนครศรีอยุธยา เป็นที่ราบลุ่ม มีแม่น้ำสายใหญ่ คือ แม่น้ำป่าสัก แม่น้ำลพบุรี และแม่น้ำเจ้าพระยา ไหลมาบรรจบกัน ในลักษณะล้อมรอบผืนแผ่นดินส่วนใหญ่ ของตัวเมืองไว้ ตัวจังหวัดจึงเป็นเกาะ ที่มีบ้านเรือนปลูกเรียงรายไปตามสองฝั่งแม่น้ำ รอบตัวเมือง มีทางรถไฟ และสถานีรถไฟอยู่ทางฝั่งตะวันออกของเกาะเมือง

จังหวัดพระนครศรีอยุธยา อยู่ห่างจากกรุงเทพฯ ประมาณ ๗๖ กิโลเมตร มีเนื้อที่ ๒,๕๕๖.๖ ตารางกิโลเมตร แบ่งการปกครองออกเป็น ๑๖ อำเภอ ได้แก่ อำเภอพระนครศรีอยุธยา อำเภอนครหลวง อำเภอภาชี อำเภอบ้านแพรก อำเภอบางซ้าย อำเภอบางไทร อำเภอลาดบัวหลวง อำเภอเสนา อำเภอบางบาล อำเภอมหาราช อำเภอบางปะหัน อำเภออุทัย อำเภอบางปะอิน อำเภอผักไห่ อำเภอท่าเรือ และอำเภอวังน้อย มีอาณาเขตติดต่อกับจังหวัดต่าง ๆ ดังนี้

ทิศเหนือ จดจังหวัดลพบุรี จังหวัดอ่างทอง และจังหวัดสระบุรี
ทิศใต้ จดจังหวัดปทุมธานี และจังหวัดนนทบุรี
ทิศตะวันออก จดจังหวัดสระบุรี
ทิศตะวันตก จดจังหวัดสุพรรณบุรี

ตลอดระยะเวลา ๔๑๗ ปี ที่กรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานีแห่งราชอาณาจักรไทย มิได้เป็นเพียงช่วงเวลาแห่งความเจริญของชนชาติไทยเท่านั้น แต่ยังได้แสดงถึง ความเป็นศูนย์กลางอารยธรรม ของเอเซียอาคเนย์ ให้เป็นที่ประจักษ์แก่นานาอารยประเทศอีกด้วย แม้ว่ากรุงศรีอยุธยา จะถูกทำลายเสียหายจากการสงคราม แต่ร่องรอยหลักฐานที่ปรากฎอยู่ในปัจจุบัน ก็ยังแสดงให้เห็นถึงอัจฉริยะ และความสามารถอันยิ่งใหญ่ของ บรรพบุรุษไทย เป็นที่น่ายินดีว่าคณะกรรมการแห่งชาติว่าด้วยการศึกษาวิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (UNESCO) ได้มีมติรับ อุทยานประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยา ซึ่งเป็นพื้นที่ส่วนหนึ่งใจกลางกรุงศรีอยุธยา ไว้ในบัญชีมรดกโลกทางวัฒนธรรม เมื่อวันที่ ๑๓ ธันวาคม ๒๕๓๔ ณ กรุงคาร์เธจ ประเทศตูนีเซีย ซึ่งจะมีผลให้ได้รับความคุ้มครอง ตามอนุสัญญาที่ประเทศต่างๆ ได้ทำร่วมกัน